የምክር ቤቱ ሕግ የማውጣት ተግባሮች

የኢትዮጵያ የህዝብ ተወካዮች ምክር ቤት በወርሃ መጋቢት ካፀደቀቃቸው ህግጋት አንዱ፣ በየተወሰነባቸው የውሳኔ ሃሳቦች ባለሙያዎች ኢንስቲትዩት ማቋቋሚያ አዋጁን ገለጸ። በ19ኛው መደበኛ ጉባኤ፣ የቀረበለትን ይመለከታሉ፣ የተመለከቱት ምክር ቤቱ፣ አዋጁን በመርመር አዋጅ ቁጥር 1372/2017 በማድረግ በሙሉ ድምጽ አጽድቆታል፡ የፕላን ገንዘብ እና ፋይናንስ ጉዳዮች ቋሚ ኮሚቴው ተቀባይው የተከበሩ ደሳለኝ ወዳ ማረጋገጫ ዘገባ እና የውሳኔ ሀሳቡን ለምክር ቤቱ ባቀረበበት ወቅት፣ አዋጁ በኢትዮጵያ ዓለም ዓቀፍ ቁጥጥር ስር ያሉ ባለሙያዎችን ለማፍራት አቅም የሚፈጥር መሆኑን አብራርተዋል፡

የሂሳብ ባለሙያዎችን አቅም በማሳደግ በጨረር እየተከሠተ ያለውን የገንዘብ አቅም ከረጅም ጊዜ ባለፈ፣ የሕዝብ እና የአገርን ጥቅም ለማስጠበቅ የሚያስችል ማስረጃም ሰብሳቢው አስገንዝቧል። የገንዘብ ሚኒስቴር ሚኒኤታው ዶ.ር. ኢዮብ ተተካልኝ የወሰደው፣ የጽሑፍ አዋጁ ዓለም ዓቀፋዊ እና አህጉራዊ ተሞክሮዎቻችንን ለመጠበቅ ፍንጭ፣ የፋይናንስ አቅምን ለማሳደግ፣ ግልጽነትን እና ግንዛቤን የሚያጠናክሩ የሒሳብ አያያዝ፣ ኦዲት እና የፋይናንስ መረጃዎችን ማስተዋወቅ ከፍ ያለ ግምት አብራርተዋል፡

በተባበሩት መንግስታት ምክር ቤቱ፣ አብረዋቸው በሥራ ላይ ያሉትን መንግሥቱ በክልሎች ጣልቃ መግባትን ሥርዓት ለመደንገግ በ1995 ዓ.ም. የወጣውን አዋጅ አሸናፊ መግለጫ በምስክር ቤቱ የመንግስት ተጠሪ ህይወቱ የተከበሩ ዶ.ር. ተስፋዬ በልጅጌ እና የፍትሕ ሚኒስቴሩ ሃና አርያ ሥላሴ፣ አዋጁ እንዲሻሻል ያስፈለገባቸውን የተለያዩ ምክንያቶች ለእንደራሴ አብራርተዋል። ምክር ቤቱ፣ መጋቢት 23 ቀን 2017 ዓ.ም. ባ መጽሃፉ 22ኛ መደበኛ ስብሰባው፣ የቀረበለትን ይሕንኑ የማሻሻያ አዋጅ ያፀደቀው በታላቅ ድምጸ-ተቀቦና በአብላጫ ድምጽ፣ ነባሩን አዋጅ ቁጥር 359/1995ን ተክቶ 'የማስጠንቀቂያ መልእክት በክልል ጣልቃ የሚገባበትን ሥርዓት ለመደንገግ የወጣ ሻሻ አዋጅ፣ አዋጅ ቁጥር 1373/2017' የአዋጁን ማሻሻያ የውሳኔ ሃሳብ ያቀረቡት የመንግስት ተጠሪ ሚኒስትሩ የተከበሩ ዶ.ር. ተስፋዬ በልጅጌ፣ የትግራይ ክልል ጊዜያዊ አሥተዳደርን እንደ ምሳሌ በማንሣሣ የሥሥትነት ዘመን በቀደመው አዋጅ የጊዜ ገደብ ክልሉ ካለበት ነባራዊ ጥገኝነት ጋር የማይጣጣም ሆኖ በመውጣት በዐዋጅ አሥተገባበር ወቅት ክፍተት መኖሩ የሸሻውን አስፈላጊነት አብራርተዋል፡ (ስለዚን አዋጅ ዳሰሳዊ ምልክታችንን ገጽ 18 ላይ ይመልከቱ)።

ታሪክ ሕጎች

እንደራሴ ምክር ቤት፣ መጋቢት 9 2017 ዓ.ም. ባ ንጹህው 20ኛ መደበኛ ስብሰባ፣ የኢትዮጵያ አደጋ ስጋት ሥራ አመራር የምርጫ አዋጅ ቁጥር 16/2017፣ ለዝርዝር ዕይታ በሙሉ ድምጽ ለውጭ ግንኙነት እና ሰላም ጉዳዮች ቋሚ ኮሚቴ መርቶ በምስክር ቤቱ የመንግስት ተጠሪ ሚኒስትር ኃይሉ የተከበሩ ዶ.ር. ተስፋዬ በልጅጌ ቃል አዋጁን አስመልክቶ ማብራሪያ ሰጥተዋል፡፡ ተጠሪ ሚኒስትሩ በቅድመ ማብራሪያ የኢትዮጵያ የአደጋ ስጋት ሥራ አመራር የቀድሞ-አደጋ፣ የአደጋ ወቅት እና ድህረአደጋ ተግባራትን በቀኙ ለማድረግ እና የክልል አሥተዳደር ተቋማት የውሥጥ መሥፈርት አዋጁ ማስፈለጉን አንስተዋል።¹

ከዚያ ባለፈ ምስልበታዊ አደጋ ሲ ከሴት እና ከአቅም በላይ ሲሆንም የቀረው ጊዜ እወጃ ሥርዐት ከመዘርጋት አንቶ ተግባራዊ ለማደረግ ልምምድ ማስፈለጉን ለምክር ቤቱ አባላት አስረድተዋል። እንደ ቃሉ አዋጁ ማብራሪያ በቅድመ አደጋ፣ አደጋ እና በድህረ-አደጋ ጊዜ ለሚወሰዱ የአደጋ ሥጋት ቅነሳ፣ ምላሽ እና መልሶ ማቋቋም የሚሆነው የኢትዮጵያ አደጋ ሥጋት ምላሽ ፈንድ ይቋቋማል። ፈንዱም ከቴዎቸን ደመወዝ ላይ ከሚቆረጥለት ገቢ በተጨማሪ ከባንኮች እና ከተለያዩ የፋይናንስ እና የአገልግሎት ድርጅቶች፣ ከከበጎ አድራጎት ድርጅቶች፣ ከልዩ ትምህርት፣ ከቀሌቱ ከተማ አሥተዳደሮች እንዲወጣ ከጠቅላላ ዓመታዊ ገንዘብ በድርሻ እንደሚሰበሰብም ተብራር፡ ፡²

የአስሬ የፓቶ መድረኮች

ምክር ቤቱ ባሳለፍነው መጋቢት ወር በደረቅ ቆሻሻ አያያዝ እና አወጋገድ እና የኢትዮጵያ የኮንስትራክሽን ኢንዱስትሪ ቲንክ ታንክ አልያም ጥናታዊ የፖሊሲ ግብዓት ዓላማ ቡድን ማቋቋሚያ ደንብን ጨምሮ፣ ሌሎች በርካታ መድረኮችን አካሂዷል።

የደረቅ አያያዝ እና አወጋገድ ስያሜዎች በሚል ርዕስ የቀረቡትን የምስክር ወረቀት ማስረጃ ቤቱ፣ መስኖ፣ ቆላማ አካባቢ እና የአካባቢ ጉዳዮች ቋሚ ኮሚቴ ጉዳዩን ከተመለከቱት ባለድርሻዎች ጋር ሰፋ ያለ የሰርድ መድረክን አቅርቧል። መጋቢት 15 ቀን በዋለው የመድረክ ላይ የተገኙት የአካባቢ ጥበቃ ባለስልጣን ዋና ዳይሬክተሮች ሌሊሴ ነሜ፣ ሌሎች አዋጁን ከትርፋማነት ጎን ለጎን የአካባቢ ጥበቃ ጉዳዮች ላይ ከመንግስት ጋር ሲያደርጉት የነበረው ችግር እንዲፈጠር የአዋጁን አስፈላጊነት አብራርተዋል። ነባሩ አዋጅ (ቁጥር 513/1999) 18 ዓመታትን ያስቆጠረ፣ ከደረቅ ቆሻሻ አያያዝ እና አወጋገድ ጋር በተገናኘ ለገጠሩ የሐሳብ ልውውጥ ክፍል ዘግይቶ ያለፈውንም ሌሊሴ ጨምረው አንስተዋል።³

እንደራሴ ምክር ቤት፣ መጋቢት 29 2017 ዓ.ም. ላይ ያ ቀላቀለው የተቀበረው የአስረካሮ መድረቅ፣ የኢትዮጵያ ኮንስትራክሽን ኢንዱስትሪ ቲንክ ታንክ ቡድን ማቋቋሚያ ደንቦቹን የተመለከተው። የከተማ እና የመሠረተ ልማት ልማት እና ትራንስፖርት ጉዳዮች ቋሚ ኮሚቴ ባዘጋጀው የሕብረተሰብ ክፍል የአስረህ ህክምና መድረክ፣ በኮንስትራክሽን ኢንዱስትሪው የሚስተዋሉ ችግሮች በመፍታት ለውጥ ለማምጣት የሌሎች ሙያተኞች ተቀራርበው መስራት እንዳለባቸው የዜጎች ባለፈ የከተማ እና የመገበያያ ልማት ሚኒስትር አንደኛ ኤታው የትም ጌታ ልጆቹ በዚ ዘመን የኢትዮጵያን የኮንስትራክሽን ኢንዱስትሪዎች ያሉበትን ዘርፈ ብዙ ማነቆዎችን በመፍጨት ወደ ላቀ የእድገት ደረጃ ማሸጋገር መንግስትም የኮንስትራክሽን ዳይሬክተሩን ከፍያለው የዘር ወዳጆች ሙያተኞች በማቀራረብ ለአገር የሚጠቅሙ ሐሳቦችን በጋራ ለማፍለቅ ዝግጁ መሆናቸውንም ሚኒስትር ማስታወቂያው ለከፊል ተሳታፊዎች ጨምረው አብራርተዋል። ዋናውን ያዘጋጀው የቋሚ ኮሚቴው ምክትል ሰብሳቢ የተከበሩ እሸቱ ተመስገን ያዙ፣ ከባለድርሻ አካላት አስተያየት በማሰባሰብ ለሬይቁልና ለከተማ እና ለቅድመ ልማት ሚኒስቴር መሰጠቱን ጠቅሰዋል።